زمان تخمینی مطالعه: 16 دقیقه
اگر طی چند سال اخیر، خرید ارز دیجیتال را تجربه کرده باشید،احتمالاً با فناوری بلاک چین آشنا هستید. بلاک چین (Blockchain) از دو کلمه بلاک (Block) و چین (Chain) تشکیل و به معنای زنجیره بلاک (زنجیره بلوک) است. زمانی که در مورد زنجیره و بلاک در بلاکچین صحبت می‌کنیم، در واقع در مورد زنجیره‌‌ایی از اطلاعات دیجیتالی صحبت می‌کنیم و هر بلاک این اطلاعات را در خود نگهداری می‌کند.
در یک تعریف کلی، بلاک چین یک دفتر کل توزیع غیرمتمرکز و اشتراکی است که به صورت زنجیره‌ای از سوابق بنام بلاک ساخته شده. هر بلاک در این زنجیره، مسئول ذخیره‌سازی نوعی از اطلاعات (مانند سوابق معاملات) است.
هر بلاک اطلاعات مربوط به معاملات مانند تاریخ، زمان، مبلغ خرید شما از سایت و اطلاعات فروشندگان و خریداران در معاملات را ذخیره می‌کند. به جای استفاده از نام واقعی شما در معاملات، خرید شما بدون هیچ گونه اطلاعات هویتی و با استفاده از امضای دیجیتال منحصر به فرد انجام میشود.
چرا به بلاک چین نیاز داریم؟
مفهوم بلاک چین برای اولین بار توسط استوارت هابر و دبلیو اسکات استورنتتا در سال ۱۹۹۱ به عنوان زنجیره‌ای از بلوک‌های امن از نظر رمزنگاری معرفی شد و با گذشت زمان جای خود را در میان پایگاه‌داده‌های سراسر دنیا باز کرد. مالکان کسب و کارهای دیجیتال به فکر استفاده از این فناوری در جهت پیشرفت امور خود افتادند و در نهایت نیاز به استفاده از این فناوری در همه دنیا احساس شد. اما سه دلیل اصلی برای نیاز به بلاک چین وجود دارد؛
افزایش قدرت پردازش دیجیتال
بلاک چین با توجه به ساختار طراحی شده‌اش به قدرت پردازش بالاتری نسبت به محاسبات داده‌های معمولی نیاز دارد. طراحی بلاک چین بر اساس رمزنگاری تعریف شده است و رمزگذاری و رمزگشایی داده‌ها طبیعتاً یک امر پرهزینه است. امروزه کامپیوترها به لطف پردازنده های مدرن توسعه یافته از قدرت پردازش بیشتری برخوردارند. این امر منجر به رشد تقاضا برای استفاده از این فناوری شده.
رشد سریع تخلفات سایبری
تخلفات سایبری در سالهای اخیر چند برابر شده . هکرها کنترل بیش از یک میلیارد حساب یاهو،فیسبوک را به دست گرفتند.همچنین افزایش آسیب های بدافزارها هم جزو چند مورد از این جرایم هستند.این روزها بیش از یک میلیون تهدید سایبری منتشر میشود که این به خودی خود توجه بیشتری به امنیت را نیاز دارد.امنیت سایبری یکی از بزرگترین چالش‌های مالکان کسب و کارهای اینترنتی است. Blockchain با استفاده از سیستم رمزنگاری قدرتمند خود تا حدودی این نیاز را پاسخ می‌دهد.
ظهور بیت کوین و ارز دیجیتال
بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال یکی از بزرگترین دلایل افزایش محبوبیت Blockchain هستند. بیت کوین یک ارز دیجیتال است که توسط شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو ساخته شده که از فناوری بلاکچین برای ایجاد و توزیع ارز دیجیتال امن استفاده کرده است.
بلاک چین چگونه کار می‌کند؟
بلاک چین شامل چندین بلاک است که به هم وصل شده‌اند. برای اینکه یک بلاک به بلاک چین اضافه شود باید 4 اتفاق رخ دهد:
- شروع یک معامله یا تراکنش
هر گونه معامله یا تراکنشی که در شبکه انجام میشود، منجر به افزوده شدن یک بلاک جدید در بلاک چین میشود. به عنوان مثال، در صورتی که قصد دارید مقداری اتریوم کیف پول دوستتان واریز کنید، این تراکنش با ایجاد بلاکی جدید در اکوسیستم اتریوم انجام میشود.
- تایید تراکنش
پس از ثبت درخواست انتقال شما، ماینر‌های شبکه مسئول تایید تراکنش شما خواهند بود. ابتدا نیاز است که اطلاعات جدید وارد سیستم شود. این کار به عهده کامپیوترها است.
- ذخیره معامله
معامله شما باید در یک بلاک ذخیره شود. پس از تأیید صحت معامله، مبلغ درخواستی شما برای واریز و امضای دیجیتالی شما در یک بلاک ذخیره می‌شوند.
- اضافه شدن بلاک به بلاک چین با استفاده از Hash
بعد از تأیید کلیه معاملات یک بلاک، باید یک کد شناسایی کننده منحصر به فرد به نام هش (Hash) به بلاک اختصاص یابد. پس از هش شدن می‌توان بلاک را به Blockchain اضافه کرد.پس از ایجاد یک بلاک جدید در شبکه، این بلاک برای همه در دسترس خواهد بود.
انواع بلاک چین
- بلاک چین عمومی
در بلاک چین‌های عمومی مانند بیت کوین، همه ی افراد میتوانند عضو سیستم شوند.هر فردی می‌تواند محتویات بلاک چین‌های عمومی مانند بلاک چین بیت کوین را مشاهده کند. همچنین، کاربران میتوانند کامپیوترهای خود را به شبکه بلاک چین متصل کنند. با انجام این کار، هر زمان که یک بلاک جدید اضافه شود، کامپیوترها یک نسخه از بلاک چین را که به طور خودکار بروزرسانی میشود، دریافت می‌کنند.
- بلاک چین خصوصی
در بلاک چین‌های خصوصی مانند بلاک چین‌های شرکتی، محدودیت دسترسی به اطلاعات وجود دارد و برای ثبت نام و استفاده از این سیستم، به تایید نیاز دارید.
- بلاک چین کنسرسیوم
بلاک چین کنسرسیوم (Consortium Blockchain) نیمه غیرمتمرکز،زمانی بسیار کاربردی هستند که چند سازمان یا شرکت، قصد شراکت و همکاری با یکدیگر را دارند. آنها میتوانند در این بستر یک فضای مشترک ایجاد کنند و به راحتی اطلاعات را در امنیت کامل با یکدیگر به اشتراک بگذارند.
- بلاک چین هیبرید
بلاک چین هیبرید از مزایای هر دو نوع این بلاک چین‌ها بهره برده و معایب را به حداقل رسانده است. در این نسخه، اجازه‌ی عضویت با دستور مسئول کنترل کننده‌ی آن صادر میشود و میزان اجازه‌ی فعالیت در شبکه نیز با همین روش مشخص میشود. ورود به این شبکه برای عموم و افراد عادی آزاد نیست.
آیا بلاک چین امن است؟
فناوری بلاک چین موضوعات مختلفی مانند امنیت و اعتماد را پوشش می‌دهد. بلاک‌های جدید همیشه بصورت خطی ذخیره می‌شوند؛چرا که جدیدترین بلاک همیشه در انتهای زنجیره قرار میگیرد. پس از این که یک بلاک به انتهای بلاکچین اضافه شد،برگرداندن و تغییر محتوای بلاک بسیار دشوار است. به این خاطر که هر بلاک حاوی Hash مخصوص به خود و بلاک قبل از آن است.
کدهای Hash توسط یک عملکرد ریاضی (تابع) ایجاد می‌شوند که اطلاعات دیجیتال را به رشته‌ای از اعداد و حروف تبدیل می‌کند. اگر آن اطلاعات به هر طریقی ویرایش و دستکاری شود، کد Hash تغییر می‌کند.
تفاوت بلاک چین و بیت کوین چیست؟
بلاک چین | Blockchain
هدف از بلاک چین، فراهم آوردن بستری است که اطلاعات دیجیتالی ضبط و توزیع شوند، اما ویرایش و دستکاری نشوند. دقت کنید که Blockchain همان بیت کوین نیست. بیت کوین تنها یکی از برنامه‌های است که بر روی بلاک چین ساخته شده. بیت کوین در حال حاضر بدون شک محبوب‌ترین پروژه Blockchain است، اما فناوری بلاک چین می‌تواند فراتر از بیت کوین عمل کند. در کلامی دیگر می‌توان گفت که این فناوری برای بیت کوین مثل اینترنت برای گوگل است.
بیت کوین | Bitcoin
در سراسر جهان افرادی وجود دارند که صاحب بیت کوین هستند. بر اساس مطالعات مرکز کمبریج در سال ۲۰۱۷، این تعداد بیش از ۶ میلیون نفر میباشد. وقتی صحبت از پول چاپی میشود، استفاده از ارز چاپی توسط یک مقام مرکزی (معمولاً یک بانک یا دولت) تنظیم و تأیید میشود، اما بیت کوین توسط کسی کنترل نمی‌شود. در عوض، معاملات انجام شده در بیت کوین توسط شبکه‌ای از کامپیوترها در سراسر جهان تأیید میشود که به نود (NODE) معروف هستند.
فرض کنید یک نفر از این ۶ میلیون نفر بخواهد بیت کوین خود را در یک میوه فروشی خرج کند. اینجاست که Blockchain وارد عمل میشود. هنگامی که یک نفر برای خرید کالا قصد پرداخت بیت کوین به فروشنده را دارد، برخی از کامپیوترهای موجود در شبکه بیت کوین برای تایید معامله با هم رقابت می‌کنند که به آنها ماینر می‌گویند. ماینرها برای انجام این کار برنامه‌ای را روی کامپیوترهای خود اجرا می‌کنند و سعی می‌کنند که مسئله ریاضی پیچیده‌ای را حل کنند.
هنگامی که کامپیوتر با هش کردن بلاک مسئله را حل کند، در واقع معامله را تایید کرده است. معاملۀ تکمیل شده به صورت عمومی در زنجیره بلاک ثبت و ذخیره میشود و در این مرحله، تغییرناپذیر میشود. در مورد بیت کوین، کامپیوترهایی که با موفقیت بلاک‌ها را تأیید می‌کنند، مبلغی بیت کوین به عنوان پاداش دریافت می‌کنند که پاداش استخراج نام دارد.
کلید عمومی و خصوصی در بلاک چین
برای انجام معاملات در شبکه بیت کوین، شرکت کنندگان باید برنامه‌ای به نام کیف پول را اجرا کنند. هر کیف پول از دو کلید رمزنگاری منحصر به فرد و مجزا تشکیل شده : کلید عمومی و خصوصی.
کلید عمومی کاربر نسخه کوتاه شده از کلید خصوصی آنها است که از طریق یک الگوریتم پیچیده ریاضی ایجاد شده است. با این حال، به دلیل پیچیدگی این معادله، معکوس کردن روند و تولید کلید خصوصی از یک کلید عمومی غیرممکن است. به همین دلیل، این فناوری محرمانه تلقی میشود.
هیچ مرکزی وجود ندارد که کلیدهای خصوصی Blockchain را ردیابی کند و به آنها دسترسی داشته باشد.اگر یک کاربر کلید خصوصی خود را فراموش کیف پول‌ها
یک کیف پول سنتی جایی است که شما وسایل خود مانند پول نقد،کارت‌های اعتباری و کارت‌های شناسایی خود را در آن نگهداری می‌کنید. اما حالا برای دارایی‌هایی از جنس دیجیتال،نیازمند کیف پول‌های دیجیتال خستید.
قبل از اینکه بخواهید برای خرید و سرمایه‌گذاری ارزهای دیجیتال اقدام کنید،باید یک یا چند کیف پول دیجیتال امن داشته باشید تا دارایی‌های دیجیتال شما را ذخیره کند. با یک کیف پول ارز دیجیتال علاوه بر ذخیره امکان ارسال و دریافت پول دیجیتال را هم خواهید داشت و هر زمان که بخواهید میتوانید موجودی خود را کنترل کنید.کیف پول‌ها اغلب رایگان و نرم‌افزاری هستند که روی تلفن همراه یا کامپیوتر شخصی شما اجرا می‌شوند اما اگر به دنبال امنیت بیشتر باشید، میتوانید کیف پول‌های سخت افزاری تهیه کنید.
انواع کیف پول‌ها
- کیف پول تحت وب
این کیف پول روی اینترنت وجود دارد و شما میتوانید با مرورگرهای اینترنت به آن دسترسی پیدا کنید.اما توصیه می کنیم از این کیف پول استفاده نکنید زیرا کلیدهای خصوصی را بر روی اینترنت ذخیره می‌کنند که از امنیت بالایی برخودار نیست.
- کیف پول موبایل
این کیف پول‌ها از طریق یک برنامه روی گوشی شما نصب می‌شوند.کیف پول موبایل جایگاه ویژه‌ای میان کاربران ارزهای دیجیتال دارد زیرا این روزها تلفن‌های همراه هوشمند جزئی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره افراد هستند و کاربران میتوانند به سادگی با موبایل‌هایشان به پرداخت با ارزهای دیجیتال بپردازند.
- کیف پول دسکتاپ
شما میتوانید یک نرم افزار کیف پول دسکتاپ را روی کامپیوتر خود نصب کنید. این کیف پول‌ها تنها میتوانند از یک سیستم مشخص اجرا شوند؛زیرا از امنیت بالایی برخوردار هستند و کلیدهای خصوصی را روی هارد دیسک کامپیوتر ذخیره می‌کنند.
- کیف پول سخت افزاری
کیف پول سخت افزاری یکی از امن ترین انواع کیف پول است.ویژگی های این کیف پول عبارتند از :
1.کلیدهای خصوصی شما را روی یک فضای ذخیره سازی امن ذخیره می‌کنند.
2.آفلاین و بدون اتصال به اینترنت هستند.فقط زمانی که نیاز باشد می‌توان آنها را به اینترنت متصل کرد.
3.برای سرمایه‌گذاری‌های سنگین و بلندمدت مناسب هستند.
- کیف پول کاغذی
کیف پول کاغذی یک ارز دیجیتال، همان کلید خصوصی بوده که روی کاغذ چاپ شده. دارنده‌ی این کاغذ، به صورت مستقیم هم به کلید خصوصی ارز دیجیتال و هم به آدرس آن دسترسی خواهد داشت. برای ساخت کیف پول کاغذی هر ارز دیجیتال، باید به سایت مربوطه آن مراجعه فرمایید.
تاثیر فناوری بلاک چین در آینده
البته فناوری Blockchain کمی از بیت کوین قدیمی‌تر است،اما بلاک چین اصلی ترین عامل در شبکه‌های کریپتوکارنسی به شمار می‌رود. همه روزه کوین‌ها و توکن‌های جدیدی در بازار ایجاد میشود که استفاده دقیق‌تر و کامل‌تری از بلاک چین دارند. در آینده با افزایش محبوبیت متاورس و البته NFTها، فناوری بلاکچین تغییرات گسترده‌تری خواهد داشت که البته این تغییرات در جهت بهبود بلاک چین ایجاد خواهد شد. در نهایت باید گفت که آینده بلاکچین از نظر متخصصان روشن است و افراد زیادی از آن در حوزه‌های مختلف کمک خواهند گرفت.
توصیه‌هایی قبل از سرمایه‌گذاری
احتمالا شما هم در روزهایی که بازار صعودی بوده و همه چیز سبز است، با خودتان فکر می‌کنید ای کاش دار و ندارتان را فروخته بودید و روی ارزهای دیجیتال سرمایه گذاری می‌کردید. اما عجله نکنید، این کار خطرات و ریسک‌های خودش را دارد.
سوالاتی که قبل از سرمایه‌گذاری باید از خودتان بپرسید:
- آیا در حال حاضر پولی که دارید را از دست بدهید همچنان میتوانید به زندگی‌تان ادامه بدهید و بخشی از زندگی‌تان مختل نشود؟
- آیا وقت کافی برای خرید و فروش روزانه،دنبال کردن اخبار مربوطه،زیر نظر گرفتن بازار و تحمل کافی برای استرسی که ممکن است به شما وارد شود را دارید؟
- قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت را دارید؟آیا ممکن است 6ماه دیگر به پول‌تان نیاز پیدا کنید؟این موضوع را بدانید که برای سرمایه گذاری بلندمدت لازم است صبر زیادی داشته باشید.
- آیا تحمل دارید که در بازارهای نزولی پول از دست بدهید؟
- آیا میتوانید بر احساسات‌تان غلبه کنید و در موقع مناسب از بازار خارج شوید و دوباره در فرصتی مناسب وارد شوید و دنباله‌رو دیگران نباشید؟
ریسک‌های سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال
- نوسانات
- سرقت و کلاهبرداری
- از دست رفتن و مسدودسازی دارایی‌ها
- عدم نقدشوندگی
- حباب قیمت
مشهورترین کیف پول‌ها
اگر چه برای هر ارز دیجیتال یک یا چند کیف پول مخصوص وجود دارد، برخی از کیف پول‌ها از چندین و چند ارز دیجیتال گوناگون پشتیبانی می‌کنند و استفاده از آنها به حدی راحت است که کاربران زیادی را به خود جلب می‌کنند.
در اینجا به معرفی مشهورترین کیف پول‌هایی می‌پردازیم که از ارزهای دیجیتال بسیار زیادی پشتیبانی می‌کنند و از امنیت و رابط کاربری مناسبی برخوردار هستند.
- کیف پول کوینومی (Coinomi)
- کیف پول اتمیک (Atomic)
- کیف پول تراست (Trust Wallet)
- کیف پول لجر (Ledger)
حفظ امنیت کیف پول
بعد از انتخاب کیف پول مناسب، نیاز دارید تا از سرمایه خود حفاظت کنید. جدای از اینکه یک کیف پول چقدر امن است، خودتان هم باید گام‌هایی برای مراقبت بیشتر از سرمایه‌هایتان بردارید، درست مثل وظیفه‌ای که در قبال کیف پول جیبی خود دارید. همانطور که احتمالا تاکنون متوجه شده‌اید، در بحث ارزهای دیجیتال، به نوعی خودتان بانک خودتان هستید.
- داشتن چند کیف پول
- مرورگر جداگانه
- فعال سازی ورود دو مرحله‌ای
- استفاده از کلمه عبورهای قوی
- به‌روزرسانی نرم‌افزارها
استخراج یا ماینینگ چیست؟
احتمالا برای افرادی که تازه کار هستند این سوال مطرح میشود که دقیقا با استخراج چه عملی صورت میگیرد و سودآوری چگونه است؟ برای پاسخ این سوال باید بیت کوین و بلاک چین را خوب بشناسید.
ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز بوده و وابسته به هیچ کشور یا شرکت خاصی نیستند. شبکه های بلاک چینی برای فعالیت،فقط به مردم و کاربرانش وابسته است نه هیچ کس دیگری.
ماینینگ چیست؟
در واقع ماینینگ فرایندی است که در شبکه‌های برخی از ارزهای دیجیتال تعبیه شده تا تراکنش‌ها به صورت غیرمتمرکز تایید شوند و جلوی حمله و تقلب در شبکه گرفته شود.
وظیفه یا کار افراد ماینر چیست؟
ماینرها با سخت افزارهای استخراج خود کمک می‌کنند تا شبکه امن بماند و تراکنش‌ها انجام شود. در این عملیات کامپیوترهای ماینر باید طی فرایند ریاضی پیچیده، معادلات ریاضی را حل کنند و هر فردی که زودتر به جواب برسد، ارز دیجیتال تولید شده و به عنوان پاداش به او تعلق میگیرد. این کار نیازمند داشتن سیستم‌های سخت افزاری قدرتمند و برق قوی است.
از آنجا که هیچ نهاد مرکزی وجود ندارد که بتواند فرایند پردازش تمامی تراکنش‌ها را به تنهایی و با ضریب اطمینان بسیار بالا انجام دهد، استخراج‌کنندگان کامیپوترها و دستگاه‌های محاسباتی مخصوص خود را در اختیار شبکه قرار می‌دهند تا به انجام این فرایند کمک کنند.
زمانی که فرایند پردازش یک بلاک داده تمام شده و آن بلاک به اصطلاح استخراج میشود، ماینری که موفق به پردازش بلاک شده پاداشی از شبکه تحت عنوان پاداش بلاک (Block Reward) و همچنین کارمزدهای مربوط به تراکنش‌های بلاک را از آن خود می‌کند.
نحوه کار کردن ارزهای دیجیتال
نحوه کار کردن ارزهای دیجیتالی که شبکه آنها مبتنی بر استخراج است که در اصطلاح به آن اثبات کار گفته میشود،ایجاد انگیزه اقتصادی کافی برای ماینرهاست تا بتوانند در فرآیند مورد نظر سهم خود را از تایید تراکنش‌ها دریافت کنند. از طرف دیگر به منظور حفظ شبکه و تاخیر در تولید واحدهای جدید، استخراج به مرور زمان سخت‌تر و سخت‌تر میشود و پاداش استخراج کم‌تر میشود.
استخراج چیست؟
در گذشته به راحتی می‌توانستید با کامپیوتر خانگی خود به استخراج بپردازید،اما امروزه بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال شبکه‌های قدرتمندی با ماینرهایی بسیار قدرتمند نیاز دارند که رقابت با آنها با استفاده از کامپیوتر خانگی یا سیستم معمولی امکان پذیر نیست.البته این نکته را هم اضافه کنیم که هنوز هم از نظر تئوری،استخراج با لپ تاپ یا کامپیوتر معمولی امکان‌پذیر است،اما به‌هیچ‌عنوان سودآور نخواهد بود و حتی می‌تواند باعث خرابی کامپیوتر یا لپ تاپ شما شود.
دو سخت افزار اصلی استخراج
در حال حاضر از دو نوع سخت افزار اصلی برای استخراج ارزهای دیجیتال استفاده میشود:
- کارت‌های گرافیک (GPU)
- تراشه‌های مخصوص ASIC (دستگاه‌های مخصوص استخراج)
ملزومات استخراج
به جز سخت افزار مناسب، برای استخراج یا ماینینگ به تجهیزات، ابزار و نرم افزارهای جانبی دیگری هم احتیاج داریم. مثلا اگر استخراج با کارت گرافیک را انتخاب کرده باشید، علاوه بر کارت گرافیک، نیاز به قطعات کامپیوتری دیگری مثل مادربرد، رم، CPU، کابل‌های رابط و… هم خواهید داشت.
همچنین برای راه‌اندازی دستگاه‌های ASIC نیاز به قطعات کامپیوتری زیادی ندارید.معمولا فقط یک منبع تغذیه نیاز است؛اما این دستگاه‌ها باید خنک شوند و از مشکلات برقی در امان باشند.
هر دو روش ماینینگ به یک سری الزامات مشترک وابسته هستند. به طور کلی برای انجام استخراج باید به جز سخت افزار موارد زیر را هم در نظر گرفت:
- اینترنت پایدار
- استخر استخراج
- کیف پول مناسب
- برق و تجهیزات برقی مناسب
- خنک‌کننده
وضعیت قانونی ماینینگ
استخراج بدون مجوز ارزهای دیجیتال در کشور ایران غیر مجاز اعلام شده بنابراین توجه داشته باشید که باید برای انجام آن مجوزهای لازم را از وزارت صنعت،معدن و تجارت دریافت کنید.
استخراج بیت کوین در ایران یک صنعت بوده و قانونی است اما باید مجوزهای لازم را دریافت کرده و دستگاه‌های مورد نیاز به صورت قانونی وارد شوند،در غیر این صورت اداره برق می‌تواند جلوی استفاده از برق برای این فعالیت را بگیرد و همچنین نیروی انتظامی حق ضبط دستگاه‌ها و حتی انجام اقدامات قضایی را دارد.
